3. Toeval als kans

Definitie van toeval

Toeval betekent dat er twee gebeurtenissen plaatsvinden waartussen geen oorzakelijk verband bestaat, maar waarvan wij het samenvallen opmerkelijk vinden en waardoor er een onverwacht resultaat ontstaat.

Over het begrip toeval heeft Prof. Dr. Sylvia Wenmackers van de universiteit van Vlaanderen een interessante lezing gegeven. Je kunt deze lezing via onderstaande link bekijken. Ik heb eer een de korte samenvatting van gemaakt.

https://www.youtube.com/watch?v=h6JglO8UDVk

Een korte samenvatting van de lezing van Prof. Dr. Sylvia Wenmackers:

In haar betoog geeft Wenmacker een vijftal oorzaken waarom wij het verschijnsel van het samenvallen van twee gebeurtenissen 'toeval' noemen. Deze vijf oorzaken zijn:

1. Wet van de grote getallen: ook al is de kans nog zo klein, het kan voorkomen. Hoe verrassend het ook is, als het ons overkomt.
2. Selectie effect: er gebeurt veel in de wereld, maar wij selecteren daaruit wat wij persoonlijk belangrijk vinden. Wij zijn het die de roos op de pijlen maken. Zie het boek: ‘De ondraaglijke lichtheid van het bestaan’ van Milan Kundera. Dagelijks gebeuren er in ons leven vele toevallige gebeurtenissen, die men coïncidenties noemt. De meeste vallen ons echter niet op.
3. Tolerantieprincipe: het effect hoeft niet precies te zijn geweest, zoals we het vertellen. Gebeurtenissen kunnen ook simpelweg een oorzakelijk verband hebben. Dochter denkt aan moeder en moeder belt dochter. De reden is dat er die ochtend iets in het nieuws was, wat beiden tot hun actie bracht.
4. Patroonzucht: patronen in iets zien, bijvoorbeeld een gezicht zien in een fietsstoeltje. Dit soort voorbeelden van gezichtsbedrog hebben een evolutionaire oorsprong.
5. Wensdenken: We willen zo graag een verband zien. Mensen die openstaan voor spiritualiteit blijken hier gevoeliger voor te zijn.

Het onverwachte resultaat van toeval

Als we over toeval spreken hebben we het dus over een opmerkelijke samenloop van twee op zich zelf staande gebeurtenissen, die we opmerkelijk vinden. Dat is de ene kant van het verhaal. De andere kant is dat hieruit een onverwacht resultaat kan ontstaan. Het feit dat een onverwacht resultaat kan ontstaan, is de helft van het verhaal. Het onverwachte resultaat ook daadwerkelijk kunnen opmerken is een ander helft. 

Hier volgt een mooi voorbeeld van het zien van een kans in een toevallige gebeurtenis. De beroemde Amerikaanse uitvinder Thomas Alva Edison had nooit kunnen bevroeden welke wending zijn uitvinding zou nemen toen hij in 1876 zijn elektrische pen patenteerde. De pen was bedoeld als hulpmiddel voor het kopiëren van handgeschreven teksten.

De New Yorker Samuel O’Reilly zag echter heel andere mogelijkheden voor Edisons uitvinding. O’Reilly, een bekende, ondernemende tatoeëerder, kwam langs een winkel die Edisons pen verkocht en woonde een demonstratie bij. Die bracht hem op een idee en zodoende vroeg hij in 1891 octrooi aan voor ’s werelds eerste elektrische tatoeëermachine – op basis van de technologie van de elektrische pen.

Via onderstaande link kun je nog meer voorbeelden vinden van toevallige vindingen:

https://historianet.nl/techniek/uitvindingen/mislukte-projecten-leverden-belangrijke-uitvindingen-op

Mensen hebben de neiging om gebeurtenissen te zien als gepland, vooraf bedacht, als iets wat voorbestemd is en wat voor een groot deel door anderen is beslist. Daarmee verliezen ze de kans om het bijzondere resultaat van twee samenvallende gebeurtenissen te zien. Mijn oproep is dan ook om bewust te zoeken naar de voordelen die een coïncidentie (samenloop van twee gebeurtenissen) kan opleveren.

Tot slot nog een toevallige gebeurtenis die ikzelf heb meegemaakt.

Een van mijn hobby's is genealogie. De stamboom van mijn oma (Peters uit Aken) lukte niet echt. Op een goede dag, tijdens een wandeling met mijn vrouw in het Limburgse Heuvelland, kwam ik per toeval in gesprek met een groepje wandelaars uit Duitsland. Ik vertelde over mijn Duitse grootmoeder. Om een lang verhaal kort te maken. Een van de mensen uit de wandelgroep kende de familie van mijn oma en zo ben ik uiteindelijk aan een uitgebreide stamboom van haar gekomen. Het samen komen van de ene gebeurtenis, namelijk dat mijn vrouw en ik daar liepen en de andere dat de Duitse groep op het zelfde moment ons pad kruiste, was de basis om uit dit toeval een voordeel te behalen. Mensen aanspreken, om je heen kijken en dingen bewust waarnemen en zoeken naar kansen, is de kracht van een toevallige situatie. Je moet het bijzondere weten te zien, te ontdekken.

 

Toepassingen bij dit inzicht

- Zoek naar voorbeelden uit je eigen leven waarbij je een toevallige gebeurtenis hebt kunnen gebruiken als een voordeel.

- Ben je bewust van de kracht van het toeval en ben bewust van het feit dat er iedere dag een dergelijke kans aan je voorbij komt. Probeer hem niet te missen. Spreek mensen aan en zoek door toeval naar de ultieme kans.

 

Mocht je nog vragen hebben of een opmerking naar aanleiding van dit inzicht, laat het dan weten via 'Contact'.